Europese bewegingen voor klimaat en sociale rechtvaardigheid voeren op zaterdag 5 oktober samen actie in Brussel. Groepen georganiseerd onder United for Climate Justice (UCJ) verzamelen zich om een einde te eisen aan Europese fossiele subsidies.

In afwachting van de nieuwe wetgeving en de benoeming van de nieuwe Europese Commissie, vraagt UCJ de nieuw aangestelde commissarissen per direct een einde te maken aan de Europese fossiele subsidies. Met een totaal van minstens 405 miljard euro in 2023 in Europa en 6.265 miljard euro wereldwijd, blijven overheden met subsidies de fossiele industrie en hun uitstoot financieren en ondersteunen. Ook ondermijnen ze andere inspanningen om de klimaat- en ecologische crisis aan te pakken. Alleen al in 2022 zijn de EU-subsidies voor de fossiele industrie verdubbeld. [1]

 

Europa warmt het snelst op
Deze subsidies worden onder meer gebruikt om infrastructuur voor fossiele brandstoffen in het Mondiale Zuiden te realiseren, waardoor de verbondenheid met de fossiele economie blijft bestaan. “Omdat Europa nu het snelst opwarmende continent is én een van de belangrijkste veroorzakers van de mondiale opwarming, organiseren we ons in heel Europa en zal op 5 oktober Brussel het middelpunt zijn”, aldus woordvoerder Joost Thus. “De ineenstorting van ecosystemen is een reële dreiging – al in de nabije toekomst! – en de laatste kansen om de ergste consequenties te vermijden, nemen razendsnel af. De EU riep in 2019 dan ook de klimaatnoodtoestand uit, maar geen enkele emissiedoelstelling staat op het punt om gehaald te worden. We gaan naar Brussel om van de Europese leiders te eisen nu met de fossiele subsidies te stoppen.”

 

De crisis is nu
Thus: “Al tientallen jaren is het Mondiale Zuiden de dupe van de verwoestende effecten van de fossiele industrie. Verontreiniging van milieu (en economie), doden en gezondheidscrises vormen een vicieuze cirkel van rampzalige valstrikken die landen van hun toekomst beroven. En nu ondervindt niet alleen het Mondiale Zuiden maar ook Europa de gevolgen van diezelfde op aardolie- en gas gedreven industrie. Vorig jaar telde Europa bijna 50.000 hittegerelateerde doden. [2] Extreem weer leidt tot verlies van woningen en naar verwachting tot een toenemende verstoring van toeleveringsketens met een grote economische impact, met name voor de minst welvarende delen van de bevolking. [3] Nu de klimaat- en ecologische crisis versnelt, wordt de noodzaak tot dringende actie duidelijk. UCJ is een coalitie van verschillende bewegingen die strijden voor een duurzame en rechtvaardige toekomst voor iedereen. Beloften volstaan niet: onmiddellijke stappen zijn absoluut noodzakelijk”.

Internationale coalitie
In Nederland begon Extinction Rebellion in 2022 uit protest tegen de fossiele subsidies met de blokkade van de A12. In oktober 2023 stemde onder publieke druk een meerderheid van de Tweede Kamer voor het opstellen van afbouwplannen voor de fossiele subsidies. Tijdens COP28 creëerde Nederland een internationale coalitie [4] naast Oostenrijk, België, Spanje, Ierland, Finland, Antigua en Barbuda, Canada, Frankrijk, Denemarken, Costa Rica en Luxemburg om fossiele subsidies wereldwijd uit te faseren.

Ondanks al die voornemens, plannen en beloften zijn er geen verdere stappen genomen en beleidsnota’s laten de plannen om fossiele brandstoffen en gerelateerde subsidies uit te faseren steeds vaker onvermeld. [5] In april 2024 lanceerde UCJ daarom zijn eerste Europawijde campagne met gedecentraliseerde acties op het continent, gevolgd door een blokkade met honderden activisten in Brussel in mei. [6]

Eerdere acties
Vooruitlopend op de Europese verkiezingen in juni 2024, organiseerde de beweging meer verspreide acties in Europa, waaronder acht blokkades alleen al in Duitsland. Bij het komende protest in Brussel worden veel bezorgde Europese burgers verwacht. Dit onderstreept de groeiende beweging tegen fossiele subsidies in Europa.

Wat is United for Climate Justice (UCJ)?
United for Climate Justice (UCJ) is een platform van Europese klimaat- en rechtvaardigheidsbewegingen. Het krijgt ondersteuning en goedkeuring van niet-overheidsgebonden organisaties binnen en buiten Europa. Samen coördineren zij de Europese campagne Stop Fossil Subsidies. De acties zijn gebaseerd op wetenschappelijke feiten over de klimaat- en ecologische crisis, met burgerlijke ongehoorzaamheid als belangrijkste methode. Zij pleiten voor snelle en systematische culturele, economische en politieke veranderingen, voor en door de mensen zelf.

 

Bronnen:
[1] https://caneurope.org/content/uploads/2024/06/EU-Fossil-fuel-subsidies_2024.pdf

[2] https://www.theguardian.com/world/article/2024/aug/12/heat-aggravated-by-carbon-pollution-killed-50000-in-europe-last-year-study

[3] https://www.ecb.europa.eu/press/key/date/2024/html/ecb.sp240526~ef011def12.en.html

[4] https://www.government.nl/latest/news/2023/12/09/cop28-netherlands-launches-international-coalition-to-phase-out-fossil-fuel-subsidies

[5] https://fossilfueltreaty.org/summit-of-the-future-letter

[6] https://www.brusselstimes.com/1033069/extinction-rebellion-block-rue-belliard-in-brussels