Opinie fossiele subsidie

24/11/2022

In 2015 beloofde Nederland op de klimaattop in Parijs te stoppen met deze fossiele subsidies, maar onze overheid spekt de fossiele industrie nog steeds elk jaar met minstens 17,5 miljard euro subsidie[1]. Het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat wil geen inzicht wil geven in de hoeveelheid subsidie aan de fossiele sector, maar op basis van publiek beschikbare informatie is berekend dat die tenminste 5 procent van de hele Rijksbegroting betreft. Het totale bedrag is minstens 3 keer groter dan de klimaatbegroting[2].

De VN stellen met regelmaat dat fossiele brandstoffen verreweg de grootste bijdrage leveren aan klimaatverandering[3]. De ‘war on climate change’ zou dus eigenlijk de ‘war on fossil fuels’’moeten heten. Toch krijgt de fossiele industrie in Nederland subsidie: kortingen op energiebelasting voor grootgebruikers (zoals TataSteel), vrijstellingen van accijnzen (op kerosine voor vliegtuigen en diesel en stookolie voor de binnenvaart) en belastingvrijstellingen voor elektriciteitsopwekking (voor bijv. kolencentrales). Dat is irrationeel, contraproductief en – met het oog op (toekomstige) natuurrampen – misdadig. Het is letterlijk olie op het vuur gooien.

In het Urgenda arrest oordeelde de Hoge Raad dat de Nederlandse overheid zich op klimaatgebied onvoldoende inspant om de mensenrechten van Nederlandse burgers te beschermen. Dat de overheid die plicht niet nakomt, rechtvaardigt in onze ogen burgerlijke ongehoorzaamheid; het op vreedzame wijze overtreden van de wet om een punt te maken. Morgen trekt een groep actievoerders daarom opnieuw naar Den Haag om de A12 te blokkeren: leraren, wetenschappers, kunstenaars, ambtenaren en andere bezorgde burgers die geen genoegen nemen met de inactieve opstelling van dit kabinet.

Burgerlijke ongehoorzaamheid speelde eerder een belangrijke rol in het realiseren van vrouwenstemrecht, afschaffing van apartheid in de VS en beëindiging van het koloniale bewind in India. Over al deze onderwerpen heerste indertijd morele verdeeldheid, terwijl ze vandaag de dag alom worden erkend. Zo zal het ook zijn met adequaat klimaatbeleid. Burgerlijke ongehoorzaamheid is een belangrijk middel om ethische dilemma’s zichtbaar te maken zodat de urgentie beter wordt gevoeld en er adequaat wordt gehandeld.

Het gevaar bestaat, dat demonstranten van Extinction Rebellion voor hun acties in de cel worden gezet. Ze vatten de risico’s en ontregeling die ze veroorzaken ook niet lichtzinnig op, maar kiezen er toch voor; omdat klimaatverandering, aangewakkerd door 17,5 miljard aan fossiele subsidies, een veel groter risico vormt voor onze maatschappij. Omdat ze niets doen geen optie meer vinden.

Veel Nederlanders hebben bezwaar tegen de desastreuze fossiele subsidies. En natuurlijk zijn er meerdere manieren om actief burgerschap te tonen. Het delen van de oproep dat fossiele subsidies direct moeten worden afgeschaft – online en offline – helpt om de druk op te voeren. Het gesprek aangaan met vrienden, familie, collega’s en vreemden is soms lastig, maar sociaal ongemak valt tegenwoordig in het niet bij klimaatangsten.

Moed is als een spier die je kunt trainen: je uitspreken wordt elke keer minder eng. Negeer daarbij beschuldigingen van hypocrisie. De focus op individuele tekortkomingen leidt af van waar het werkelijk om gaat: systeemverandering. Zoals George Monbiot (journalist van The Guardian) zegt: pas als je naakt in een ton leeft ben je niet meer hypocriet; maar dan word je niet meer serieus genomen, omdat je naakt in een ton leeft. Vandaar dat iedereen, van frequent flyer tot veganist, van harte welkom is bij Extinction Rebellion.

Een beter milieu begint bij adequaat beleid en regelgeving. De fossiele industrie heeft onze overheid veel te lang beïnvloed. In het licht van de noodzakelijke omschakelingen is de fossiele subsidies stoppen simpel en een no brainer. Wij vinden dat adequaat klimaatbeleid niet langer kan wachten.

Sieger Sloot en Anne Kervers

Ondertekend door

  • Katja Herbers
  • Renske de Greef
  • Jennifer Hoffman
  • Marleen Stikker
  • Prof. dr. ir. Jan Rotmans
  • Georgina Verbaan
  • Prof. dr. Willem Schinkel
  • Prof. dr. Irene van Staveren
  • Carice van Houten
  • Marjan Minnesma
  • Claudia de Breij
  • Maurits Groen
  • Raki Ap
  • Daniëlle Hirsch
  • Sigrid ten Napel
  • Prof. dr. Rick van der Ploeg
  • Prof. dr. Sweder van Wijnbergen
  • Prof. dr. Jeroen van den Bergh
  • Jan Terlouw
  • Dr. Leo van Kampenhout
  • Dr. Ernst-Jan Kuiper
  • Prof. dr. Han Dolman
  • Prof. dr. Michiel van den Broeke
  • Tim Fransen
  • Rens van Tilburg
  • Prof. dr. Arnoud Boot
  • Johan Fretz
  • Clarice Gargard
  • Olaf Boswijk
  • Merol (Merel Baldé)
  • Asha ten Broeke
  • Dr. Sjoerd Groeskamp
  • Anniek Pheifer
  • Farid Tabarki
  • Dr. Nicole Bale
  • Hanna van Vliet
  • Prof. dr. Dirk Schoenmaker
  • Dr. Ferko Öry
  • Ruben van der Meer

bronnen

MEE DOEN?

Sluit je aan bij de duizenden mensen die zinvolle actie ondernemen met Extinction Rebellion. Wie je ook bent of hoeveel tijd je ook hebt, er is een plek voor jou binnen onze beweging.

Sluit je aan bij XR