Wat is een burgerberaad? [English follows Dutch]

Een burgerberaad is een groep gelote burgers die door middel van deliberatie aanbevelingen doet over politiek beladen of complexe onderwerpen. Deze groep vormt een dwarsdoorsnede van de bevolking (meestal van 16-80 jaar) en is samengesteld op basis van gestratificeerde loting, zodat de groep een dwarsdoorsnede van de samenleving vormt. Om te zorgen dat iedereen gehoord wordt en het hele proces eerlijk en transparant verloopt, wordt het gefaciliteerd door een onafhankelijke organisatie. De deelnemers gaan in gesprek met elkaar en met experts om gezichtspunten te overbruggen en een politiek onafhankelijk oordeel te vellen. Het voordeel van een burgerberaad is dat het zonder electorale overwegingen voorstellen voor de lange termijn kan doen die weldoordacht en rechtvaardig zijn. Alle belangen worden meegewogen, niet alleen die van bedrijven en een bepaalde achterban.

Het parlement moet de opdracht geven tot een Burgerberaad met een zo breed mogelijke opdracht (Bijv: ‘Geef ons haalbare voorstellen om de klimaatverandering tegen te gaan’) en een duidelijk mandaat (Bijv: ‘Als 60% van het burgerberaad het ermee eens is dan nemen we de voorstellen direct over’). De voorstellen moeten binnen de wettelijke grenzen blijven, gebaseerd zijn op expertise, haalbaar zijn en leiden tot een zo goed mogelijke rechtvaardigheid voor de huidige en toekomstige bevolking.

Dat betekent ook dat het burgerberaad goed georganiseerd en begeleid moet worden door onafhankelijke procesbegeleiders, mensen die de feiten controleren, juristen die de juridische haalbaarheid beoordelen en journalisten die verslag doen van het beraad. Vergelijkbare burgerberaden in Frankrijk, Engeland, Duitsland en Spanje duurden vier tot zes maanden en kenden 5-7 bijeenkomsten van meerdere dagen.

Waarom eisen we een Burgerberaad?

Het is duidelijk dat we het aanpakken van de klimaatcrisis niet kunnen overlaten aan politici. Die weten al zeker dertig jaar dat het misgaat met het klimaat, maar nemen niet de noodzakelijke maatregelen. 

Waarom lukt het politici niet om tot goede klimaatregelen te komen? Kort gezegd: de meeste politici weten best wat er moet gebeuren, maar niet hoe ze daarmee verkiezingen kunnen winnen. Ook de media spelen een grote rol, door veel aandacht te geven aan de hardste schreeuwers en is bovendien vaak zelf ook afhankelijk van fossiele adverteerders. Ook speelt mee dat veel politici zich laten beïnvloeden door het bedrijfsleven en vast zitten in het frame van een zo groot mogelijke economische groei. Onze regeringen zijn de laatste 30 jaar vooral bezig geweest de rijken rijker te laten worden, hebben het welzijn van de bevolking secundair gemaakt en hebben daardoor gezorgd voor een groeiende ongelijkheid, een afnemend vertrouwen in de politiek en een voedingsbodem voor onvrede en wantrouwen. 

Een burgerberaad maakt gebruik van de kennis, het rechtvaardigheidsgevoel en de intelligentie van de mensen om wie het gaat. Het functioneert zonder electorale belangen of druk van lobbyisten. Het is ook in Nederland niet nieuw. De staatscommissie Parlementair Stelsel gaat in haar eindrapport (Remkes, 2018) uitgebreid in op burgerberaden: ze zouden vaker moeten worden ingezet, vooral aan het begin van een beleidscyclus (dus op basis van een probleemstelling), en de beslissingsmacht blijft bij de overheid. 

Interview Eva Rovers
Eva Rovers is schrijver van onder andere Practivisme. Een handboek voor heimelijke rebellen. Ook is zij redacteur van het XR-boek Nu het nog kan, waarin zij een artikel schreef over burgerberaden. 

Waarom is het goed dat XR NL een BB eist? 

Het is tijd dat de democratie een update krijgt; we nemen nog steeds politieke besluiten zoals we dat honderd jaar geleden deden, terwijl de samenleving totaal veranderd is. Bovendien is besluitvorming over ‘het klimaat’ gepolitiseerd geraakt: alsof de opwarming van de aarde iets is waar je voor of tegen kunt zijn afhankelijk van je politieke voorkeur. Het gevolg is dat besluitvorming erop vastloopt, omdat klimaat en biodiversiteit onderwerpen zijn waar bepaalde partijen zich niet aan willen verbinden. En dan wordt er maar gepolderd, wat betekent dat er een uitruil plaatsvindt van belangen, maar er niet wordt gestreefd naar oplossingen die een collectief belang dienen. Een burgerberaad overstijgt dit soort stagnerende partijpolitiek: het deliberatieve proces zorgt ervoor dat mensen voorbij individuele en ideologische belangen kijken, waardoor het collectieve welzijn leidend wordt. Als burgers op deze manier mede verantwoordelijkheid krijgen, krijgen ze dus vertrouwen van de politiek, daardoor groeit hun vertrouwen in de politiek, en politici krijgen een veel beter inzicht in het draagvlak voor beslissingen. Het resultaat: snellere en betere besluitvorming over complexe onderwerpen en een sterkere democratie.

Wat zijn daarbij de belangrijkste succesfactoren? 

Het is belangrijk dat de politiek van te voren duidelijk maakt wat er met de uitkomst van een burgerberaad wordt gedaan. Het moet namelijk geen veredelde inspraakavond worden, waar mensen wel wat mogen zeggen, maar daar vervolgens niets mee wordt gedaan.

Ook is het belangrijk dat de deelnemers aan het burgerberaad geselecteerd worden via gestratificeerde loting; zo krijg je een eerlijke weerspiegeling van de bevolking en voorkom je dat alleen mensen meedoen die bovengemiddeld geïnteresseerd zijn in politiek of het onderwerp.

En het is natuurlijk heel belangrijk dat het hele proces onafhankelijk en transparant verloopt. De politiek neemt het initiatief, maar bemoeit zich vervolgens niet met het proces. Dat is in handen van een onafhankelijke organisatie.

Waarom is er in Nederland nog geen Burgerberaad voor het Klimaat?

Omdat hier in Nederland gekozen is om via ‘klimaattafels’ tot een Klimaatakkoord te komen. Het probleem daarvan is dat alleen belangengroepen aan tafel zaten, maar geen burgers terwijl zij wel een groot deel van de rekening moeten betalen. Dat is dus alleen nog maar een extra reden om burgers alsnog via een burgerberaad te raadplegen over klimaat- en biodiversiteitsmaatregelen. Nu andere landen hebben laten zien hoe goed dat werkt, kan Nederland natuurlijk niet achterblijven.

Wil je meer weten over burgerberaden? Het programma Tegenlicht geeft een aardig overzicht.

 

CITIZENS ASSEMBLY FOR THE CLIMATE

What’s a Citizens Assembly (Burgerberaad)?

A citizens assembly is a group of selected citizens who, through deliberation, make recommendations on politically charged or complex subjects. This group forms a cross-section of the population (mostly aged 16-80) and is composed on the basis of stratified drawing of lots, so that the group forms a cross-section of society. To ensure that everyone is heard and that the whole process is fair and transparent, it is facilitated by an independent organisation. The participants enter into dialogue with each other and with experts in order to bridge points of view and make a politically independent judgement. The advantage of a citizens assembly is that, without electoral considerations, it can make long-term proposals that are well-considered and fair. All interests are taken into account, not just those of companies and a particular constituency.

Parliament should mandate a Citizens Assembly with the broadest possible remit (e.g.: ‘Give us feasible proposals to combat climate change’) and a clear mandate (e.g.: ‘If 60% of the assembly agrees, we will adopt the proposals immediately’). The proposals must remain within legal limits, be based on expertise, be feasible and lead to the best possible justice for the present and future population.

This also means that the citizens assembly must be well organised and supervised by independent process supervisors, people who check the facts, lawyers who assess the legal feasibility and journalists who report on the deliberations. Similar citizens’ assemblies in France, England, Germany and Spain lasted four to six months and had 5-7 meetings of several days.

Why do we demand a Citizens Assembly?

Clearly, we cannot leave tackling the climate crisis to politicians. They have known for at least thirty years that things are going wrong with the climate, but they are not taking the necessary measures. 

Why don’t politicians manage to come up with good climate measures? In short: most politicians know what needs to be done, but they don’t know how to win the elections when they make it a policy. The media also play a major role, by giving a lot of attention to the loudest screamers and is also dependent on advertisers from the fossil industies. Another factor is that many politicians allow themselves to be influenced by the business community and are stuck in the frame of maximum economic growth. Over the past 30 years, our governments have been mainly concerned with making the rich richer, making the welfare of the population secondary, and have thus created growing inequality, a decline in confidence in politics and a breeding ground for dissatisfaction and mistrust. 

A citizens assembly makes use of the knowledge, sense of justice and intelligence of the people concerned. It functions without electoral interests or pressure from lobbyists. It is not new in the Netherlands either. In its final report (Remkes, 2018), the State Committee on the Parliamentary System deals extensively with citizens assemblies: they should be used more often, especially at the beginning of a policy cycle (i.e. on the basis of a problem definition), and the decision-making power remains with the government. 

Interview with Eva Rovers 

Eva Rovers is a writer of, among other things, Practivism. A handbook for covert rebels. She is also the editor of the XR book Nu het nog kan, in which she wrote an article about citizen’ assemblies.

Why is it good that XR NL demands a CA? 

It’s time for democracy to get an update; we are still taking political decisions like we did a hundred years ago, while society has completely changed. Moreover, decision-making on ’the climate’ has become politicized: as if global warming is something you can be for or against depending on your political preferences. As a result, decision-making has become bogged down, because climate and biodiversity are subjects to which certain parties do not want to commit themselves. And then there is just pooling, which means that there is an exchange of interests, but no attempt is made to find solutions that serve a collective interest. A citizens’ assembly transcends this kind of stagnant party politics: the deliberative process ensures that people look beyond individual and ideological interests, making the collective welfare leading. If citizens are given co-responsibility in this way, they therefore gain confidence in politics, and politicians gain a much better understanding of the support base for decisions. The result: faster and better decision-making on complex issues and a stronger democracy.

What are the most important success factors? 

It is important that politicians make clear in advance what will be done with the outcome of a citizens’ assembly. After all, it should not be a glorified participatory evening, where people are allowed to say something, but then nothing is done about it.

It is also important that the participants in the citizens’ assembly are selected by means of stratified drawing of lots; this way you get an honest reflection of the population and you prevent that only people who are above average interested in politics or the subject are participating.

And of course it is very important that the whole process is independent and transparent. Politicians take the initiative, but then do not interfere in the process. That is in the hands of an independent organisation.

Why is there no Citizen’s Assembly for the climate yet in the Netherlands?

Because here in the Netherlands the choice has been made to reach a Climate Agreement via ‘climate tables’. The problem with this is that only interest groups sat at the table, but not citizens, while they do have to pay a large part of the bill. This is only an additional reason to consult citizens about climate and biodiversity measures via a citizens’ consultation. Now that other countries have shown how well that works, the Netherlands cannot, of course, lag behind.